به گزارش خبرنگار مهر، طی مراسمی که در ۱۹ اسفند ۱۳۹۴ برگزار شد، از برنده جایزه کتاب سال رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، موسوم به جایزه سعدی در سال ۱۳۹۴ تقدیر به عمل آمد.
در این مراسم که در کتابخانه ملی جمهوری تاجیکستان و در حضور سفیر و رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دکتر تقی پورنامداریان، شاعر و منتقد ادبی، شورای علمی جایزه سعدی و جمع زیادی از پژوهشگران و علاقه مندان به فرهنگ و تمدن مشترک ایران و تاجیکستان برگزار شد، کتاب‌های شاهنامه و شعر زمان فردوسی (دوشنبه: نشر عندلیب، ۲۰۱۴) نوشته دکتر خدایی شریف و نثر گفتاری تاجیکان بخارا (دوشنبه: ادیب، ۲۰۱۴)، نوشته دکتر روشن رحمانی، به ترتیب به عنوان برنده جایزه نخست و اثر شایسته تقدیر معرفی و با اهدای لوح و جایزه نقدی از آنها تقدیر به عمل آمد.
در آغاز مراسم دکتر سیف الدین نظرزاده، رئیس کتابخانه ملی تاجیکستان و عضو شورای علمی جایزه با ابراز خوشحالی از برگزاری این مراسم در کتابخانه ملی تاجیکستان، ایران را جزو نخستین کشورهای دوست و برادر تاجیکستان دانست که از زمان استقال تاکنون روابط بسیار خوبی با این کشور دارند.
در ادامه جحت الله فغانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان با خوش آمدگویی به حضار با اشاره به بیتی از رودکی، که در ستایش فرهنگ سروده بود (در دو عالم نیست از فرهنگ به/ تا توانی روی بر این گنج نه) نورزو عالم افروز را به حاضران تبریک گفت و با تشکر از ریاست کتابخانه ملی، رایزن فرهنگی و شورای علمی جایزه به ارزش معنوی جایزه اشاره کرد و گفت: ارزش مادی این جایزه مهم نیست، درواقع این جایزه حرکتی نمادین است برای تقدیر از تلاش‌های ارزشمندی که قدر و قیمت آنها را نمی‌توان با زر و سیم سنجید.
فغانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همه ما و همه مردم دنیا وقتی مولودی پا به عرصه وجود می‌گذارد، برای وی جشن تولد به پا می‌کنند. من فکر می‌کنم هیچ مولودی بهتر، خوش یمن تر و مبارک تر از کتاب نیست؛ زیرا کتاب مولودی است که هرگز پیر نمی‌شود و هر کس نیز با وی همنشین شود، پیر نخواهد شد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در پایان سخنان خود اظهار امیدواری کرد این جایزه در سال آینده و سال‌های بعدی به کتاب‌هایی اعطا شود که نتیجه کار مشترک پژوهشگران دو کشور باشد؛ زیرا در هیچ کجا نمی‌توان دو کشور با اشتراکات این و تاجیکستان یافت.
در ادامه ابراهیم خدایار، رایزنی فرهنگی در سخنان کوتاهی اهداف و روند انتخاب کتاب سال رایزنی را برای حضار تبین کرد و گفت: رایزنی فرهنگی هر ساله جایزه سعدی را به آن دسته از آثار پژوهشی، تألیفی و برگردان فاخر فرهنگ و تمدن مشترک ایران و تاجیکستان اعطا می‌کند که پژوهشگران آن، در زمینه احیا و گسترش پیوندهای عمیق میان مردمان این دو کشور گام بردارند.
خدایار در ادامه به نمایندگی از شورای دوازه نفری علمی جایزه، برندگان کتاب سال رایزنی را به حضار معرفی کرد و در بخش پایانی سخن خود متن لوح تقدیر جایزه را برای حضار قرائت کرد. در بخشی از این لوح آمده است: «فارسی زبانان جهان طی تاریخ زندگی پرفراز و نشیبشان، از سپیده دم تاریخ تا به امروز، با خلق آثاری شکوهمند و تأثیرگذار، خود را در ردیف سرآمدان فرهنگ و تمدن جهان قرار داده و برخی از آنان همچون فردوسی، ابن سینا، سعدی، مولوی و حافظ افتخار بشریت اند. تلاش‌های بی‌دریغ شما در بیش از پنج دهه از عمر شریفتان در راه شناسایی و معرفی این گنجینۀ بی‌پایان و بی‌‌زوال، که با تألیف ده‌‌ها کتاب، رساله و مقاله از یک سو و تربیت نسلی خودشناس و خودآگاه در محیط‌‌های علمی از سوی دیگر همراه بوده، بر کسی پوشیده نیست. امید است نسل امروز همان راهی را بپیماید که شما برای تقویت پیوندهای مشترک دو کشور هم زبان، هم فرهنگ و هم نژاد ایران و تاجیکستان پیموده اید».
دکتر خدایی شریف و دکتر روشن رحمانی با قرار گرفتن در جایگاه و دریافت لوح تقدیر و جایزه نقدی از سفیر و رایزن فرهنگی، از اقدام سفارت و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برگزاری این سنت نیک ابراز تشکر کردند.
در ادامه دکتر تقی پورنامداریان، استاد پژوهشگاه علوم انسانی، طی سخنانی با اشاره به اهمیت شاهنامه در تاریخ زندگی اقوام فارسی زبان، آن را سند هویت ملی آنان دانست. این منتقد دانشگاه، شاهنامه را یکی از بزرگ ترین آثار حماسی جهان دانست که تا کنون هیچ ملتی نظیر آن را در فرهنگ خود ندیده است. وی در بخش آغازین سخن خود گفت: من توفیق خواندن سه کتاب بزرگ حماسی جهان یعنی مهابهارتا، ایلیاد و اودیسه و شاهنامه را داشته ام. بدون اینکه بخواهم هیچ تعصبی به زبان فارسی و قوم ایرانی نشان بدهم، شاهنامه را از هر دو کتاب یاد شده برتر می‌دانم.
پورنامداریان در ادامه با اشاره به روند شکل‌گیری و تکوین این اثر حماسی در دوره تسلط اعراب بر ایران بزرگ، شاهنامه را تلاش آنان برای اثبات هویت تاریخی و زبانی اقوام فارسی زبان برشمرد که آهسته آهسته در جبهه‌های نبرد نظامی بر اثر حلیه خلفا شکست را پذیرا شده بودند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش فردوسی در این زمینه گفت: اقوام فارسی زبان درحقیقت با این کتاب، زبان فارسی و تاریخ پرشکوه خود را زنده کردند و توانستند با این دو وسیله، حییثت لز دست رفته خود را اعاده کنند و شخصیت گذشته خود را بیابند.
پورنامداریان در ادامه با اشاره به کار عظیم فردوسی در نظم تاریخ ایران، که می‌توان آن را سند هویت ملی ایرانیان دانست، این اثر را سند هنری ایرانیان نیز دانست که فردوسی توانسته است آن را در اوج بلاغت برای مخاطبان خود به یادگار بگذارد و در پایان قطعاتی از جنگ اشکبوس و رستم را برای حضار قرائت کرد که با استقبال آنان مواجه شد.
پایان بخش این مراسم سخنرانی دکتر بدرالدین مقصوداف، استاد دانشگاه ملی تاجیکستان، در معرفی کتاب شاهنامه و شعر زمان فردوسی و اهمیت تألیف این اثر در روند شاهنامه شناسی در تاجیکستان بود. خانم دکتر سفرگل حلیمه اوا نیز با قرائت شعری در وصف استاد خدایی شریف دریافت این جایزه را به وی تبریک گفت. این مراسم با استقبال خوب خبرنگاران رادیو و تلویزیون ایرانی و تاجیک قرار گرفت.
یادآوری می‌شود نخستین جایزه کتاب سال رایزنی در سال ۱۳۹۳ به عبدالقادر رستم، مصحح دیوان رودکی اهدا شده بود. این جایزه هرساله با استناد به برنامه‌های سالانۀ مصوب رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان و با هدف تشویق و حمایت از پژوهشگران در زمینۀ پژوهش، تألیف و برگردان آثار فاخر فرهنگ و تمدن مشترک ایران و تاجیکستان اهدا می‌شود. تمام آثار پژوهشی، تألیفی و برگردان پژوهشگرانی که دربارۀ ایران و اشتراکات زبانی، ادبی، فرهنگی و هنری آن با تاجیکستان در سال منتهی به اهدای جایزه نوشته شده باشد، در روند دریافت این جایزه قرار خواهند گرفت.
نظر شما